Leerkrachten begeleiden leerlingen de hele dag door in hun ontwikkeling tijdens de les en hun sociale interacties. We weten nog niet hoe deze interacties specifiek bijdragen aan burgerschapsvorming in de klas. Dit onderzoek heeft daarom tot doel te kijken hoe het dagelijks leerkrachtgedrag kan bijdragen aan de burgerschapsvorming van leerlingen.

Specifieke vragen hierbij zijn:

• Hoe beïnvloedt dagelijks leerkrachtgedrag de omgang tussen kinderen en het klasklimaat als geheel?
• Hoe is de leerkracht een voorbeeld voor leerlingen in hun burgerschapsvorming?
• Wat is de relatie tussen het klasklimaat en burgerschapsvaardigheden van individuele leerlingen?
• Zorgt burgerschap in de klas ervoor dat leerlingen zich meer verbonden voelen met de Nederlandse samenleving?

Achtergrondinformatie bij het onderzoeksdoel

De klas wordt wel eens een ‘oefenplaats voor democratisch burgerschap’ genoemd: leerlingen leren hier om samen te leven en rekening met elkaar te houden, ze bereiden zich voor op de maatschappij. Burgerschapsvorming behoort tot de kerndoelen van het onderwijs, maar gebeurt zeker niet alleen tijdens lessen over burgerschap. Ook dagelijks onderling contact met de leerkracht en klasgenoten kan bijdragen aan burgerschapsvorming. Door met elkaar om te gaan kunnen leerlingen vaardigheden ontwikkelen zoals relaties aangaan, omgaan met verschillen, naar elkaar luisteren en empathie. In dit onderzoek kijken we naar hoe deze interacties bijdragen aan burgerschapsvorming bij leerlingen.

Een ander belangrijk aspect van burgerschapsvorming is inclusie en omgaan met diversiteit. Daarom kijken wij ook naar etnische én sociaaleconomische diversiteit in dit onderzoek: is burgerschapsvorming bijvoorbeeld makkelijker of juist moeilijker in een diverse klas? Ook niet-diverse klassen kunnen meedoen, omdat dit juist een breed beeld geeft van burgerschapsvorming.